Schone bakstenen

We verdienen een plaats in het Guiness Book of Records. We hebben het afgelopen jaar een recordaantal bakstenen schoongemaakt. Minstens 3000, misschien wel 4000. Een enorme prestatie, vind ik, zeker als je ziet hoeveel moeite het kost om die dingen schoon te maken. Ook een heel nuttige prestatie, want dankzij die inspanning hebben we nu weer heel mooie oude nieuwe muren. Of nieuwe oude muren.

De bakstenen komen uit de oorspronkelijke zij- en achtergevel van onze uit 1880 stammende boerderij. Die waren al gesloopt toen we het huis kochten. We hadden de stenen nodig voor de nieuw te bouwen zij- en achtergevel, en voor een binnenmuur. We konden ook nieuwe of tweedehands stenen kopen. Maar we vonden het mooier om hiervoor de originele stenen - Friese geeltjes zoals ze heten - te gebruiken. Dat is bovendien wel zo goedkoop. Een Fries geeltje kost nieuw zeventig eurocent, gebruikt 45 eurocent. Da's niet leuk, als je er 3000 nodig hebt.

We besloten daarom de stenen die toch al in de tuin lagen schoon te maken. Maar hoe?
Een uurtje prutsen met een hamer en beitel leverde een nauwelijks bevredigend resultaat op: zere handen, en hooguit 20 schone jongens. Bovendien is het ook erg deprimerend om in een kale boerderij midden in de winter met de hand bakstenen schoon te beitelen.

Dat kon beter, dacht ik en probeerde het daarom met een elektrische beitel. Je ziet me hiermee worstelen op de laatste foto. Dat ging al stukken beter: tussen de 60 en 90 stenen in het uur. Toch kleefde ook aan deze methode bezwaren. Lamme vingers van het knijpen in de boor, zere rug, en problemen met het op z'n plaats houden en omdraaien van de stenen. Ook wilde een steen nog wel eens in tweeën breken als je te veel gas gaf met de boor. Maar dankzij een ingenieuze stellage van hout en staal, bedacht door mijn oom Jimmy, ging het al veel beter.
Jimmy en zijn vrouw Tineke kregen op die manier 250 stenen schoon op 1 dag.

Omdat het toch niet dé ideale oplossing was, en omdat de boor er op een dag mee ophield, bleef ik speuren naar betere oplossingen. Mijn buurman Harm vertelde dat ik een elektrische bikmachine moest hebben, te huur bij gereedschapverhuurbedrijven. Na veel telefoontjes en miscommunicatie - 'nee, ik wil geen zandschudmachine' - had ik er één gevonden.

Het is een heel handig apparaatje, op pootjes, met aan weerszijden zes beitels. Zodra je de stekker in het stopcontact steekt, bewegen die beitels snel heen en weer. Het enige wat je moet doen, is de baksteen langs die beitels drukken, legde de verhuurman uit. Heel eenvoudig, en je kunt er bovendien nog met twee man/vrouw tegelijk aan werken.

Enthousiast gingen we thuis met het ding aan de slag. De man had inderdaad gelijk. Het ging snel en soepel. Afgezien van de rugpijn, vond ik het ineens zelfs leuk om stenen schoon te maken. Helemaal als je het samen deed. Dan vlogen de stenen erdoor. We deden soms wel 300 stenen op een dag.

Twee weken geleden heb ik tijdens mijn vakantie het apparaat voor het laatst gehuurd. Ik moest nog dik 800 stenen schoonmaken, dan zouden we genoeg stenen hebben om ook de laatste muur - binnen - te metselen. Ik had er aanmerkelijk minder zin in dan afgelopen voorjaar, toen ik de machine voor het eerst huurde. Nog één week hees ik me elke dag in mijn gele overall, zette ik mijn veiligheidsbril en oorbeschermers op, deed ik mijn handschoenen aan en installeerde me achter de machine. Ik droomde weg tijdens het bikken en telde de stenen af, want echt leuk vond ik het al lang niet meer.

Vorige week zaterdag was de klus eindelijk af, mede dankzij mijn hard werkende tante Tineke. Onze ruggen waren kapot, maar de stenen schoon. Ze staan inmiddels in de boerderij opgestapeld, klaar om te worden gemetseld. Ik ben gelukkig, want ik hoef hopelijk nooit meer te bikken. En dat voelt zalig.